28 czerwca 2025 r. w dzienniku „Rzeczpospolita” opublikowany został artykuł poświęcony raportowi Instytutu Sobieskiego pt. „Powszechna Służba Państwowa”, opracowanemu we współpracy z Instytutem Wschodniej Flanki – niezależną organizacją z siedzibą w Brukseli, skupiającą m.in. polityków i ekspertów z Polski oraz Ukrainy.

Dokument przedstawia koncepcję systemowego, obowiązkowego szkolenia młodych obywateli po ukończeniu szkoły średniej. Proponowany model obejmuje zarówno komponent wojskowy, jak i cywilny, z możliwością wyboru jednej z pięciu ścieżek: wojskowej, ratowniczej, medycznej, inżynieryjnej lub społecznej.

– To pierwszy kompleksowy projekt szkolenia rezerw, który zakłada, że system będzie obligatoryjny, ale jednocześnie płatny i atrakcyjny. Program ma być dostosowany do życia młodych ludzi – nie kolidować z edukacją czy pracą. Zamiast wyjazdu do prac sezonowych za granicę, młody człowiek mógłby zdobyć kompetencje, nawiązać relacje i otrzymać realne wynagrodzenie – powiedział na łamach „Rzeczpospolitej” Bartosz Marczuk, członek zarządu Instytutu Sobieskiego.

Raport zawiera również konkretne rozwiązania organizacyjne: proces rekrutacji miałby odbywać się poprzez aplikację mObywatel, szkolenie trwałoby 2–3 miesiące i byłoby realizowane w okresie wakacyjnym. Uczestnicy otrzymywaliby nieopodatkowane wynagrodzenie, a także dostęp do certyfikatów i dodatkowych punktów rekrutacyjnych na studia.

Jak zaznaczył Michał Dworczyk (wiceprzewodniczący Komisji Bezpieczeństwa i Obrony PE), jeden z inicjatorów projektu, propozycja wynika z doświadczeń pierwszych miesięcy wojny w Ukrainie.

– Chociaż modernizacja Sił Zbrojnych trwa, nie towarzyszy jej rozwój całościowego systemu bezpieczeństwa, który zapewniłby Polsce realną zdolność obronną. Ta koncepcja to budowa odporności społeczeństwa – podkreślił.

Autorzy raportu szacują, że już w pierwszych latach funkcjonowania system mógłby objąć 20–30 tysięcy młodych osób rocznie, a z czasem przekształcić się w element trwałego mechanizmu szkoleniowego zintegrowanego z rezerwami Wojska Polskiego i służbami cywilnymi.

Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią artykułu: Powszechna służba dla państwa. Obowiązkowe szkolenia dla młodych – są propozycje – rp.pl

Pełny raport Instytutu Sobieskiego dostępny jest na stronie:
Prezentacja raportu o Powszechnej Służbie Państwowej – Instytut Sobieskiego