Zamieszanie wokół komisji śledczej ds. nieprawidłowości nadzoru właścicielskiego nad PKN Orlen S.A. zamroziło dyskusję nad przekształceniami sektora naftowego. Propozycje dotyczące tego sektora są oceniane w świetle interesów polityków i grup kapitałowych pojawiających się w kontekście afery. Polsce potrzebny jest program wobec sektora naftowego zgodny z zasadami racjonalnego gospodarowania oraz interesem państwa.

Instytut Sobieskiego proponuje:

Doprowadzić do połączenia PKN Orlen oraz Grupy Lotos. Grupa Lotos jest zbyt małym organizmem gospodarczym aby rozwijać się samodzielnie. Alternatywą wobec połączenia z Orlenem jest wchłonięcie Grupy Lotos przez zagraniczny koncern naftowy. Firmy z krajów sojuszniczych wobec Polski nie wykazywały zainteresowania Grupą Lotos, a zbycie na rzecz firm pochodzących z Federacji Rosyjskiej jest sprzeczne z polskim interesem

Obniżyć udział Skarbu Państwa w kapitale PKN Orlen do 20 %, co pozwoli zachować pozytywny wpływ Skarbu na najważniejsze decyzje spółki. Przez co najmniej pięć lat pozostawić udział Skarbu Państwa na poziomie 20%.

W najbliższych dekadach zużycie ropy przez Polskę wzrośnie o co najmniej 10 mln ton. Ilość ta powinna pochodzić od dostawców innych niż firmy rosyjskie. Aby umożliwić dywersyfikację dostaw:

• należy doprowadzić do dokończenia rurociągu Odessa-Brody-Gdańsk przez spółkę z udziałem kapitału amerykańskiego oraz polskiego reprezentowanego przez PERN Przyjaźń. Alternatywna linia zaopatrzenia ma strategiczne znaczenie dla Polski i Ukrainy,
• Orlen powinien pozyskiwać dostęp do złóż ropy naftowej poza granicami kraju.