Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych (TUW) mogą być dobrym uzupełnieniem lub alternatywą dla ubezpieczeń komercyjnych, zwłaszcza w czasie kryzysu dotykającego rynek finansowy. Warto zatem przyjrzeć się obecnemu zaawansowaniu rozwoju rynku TUW w Polsce oraz perspektywom na przyszłość.

Najważniejsze wnioski

• Pomimo wzrostu realnej wysokości przypisu składki w ubezpieczeniach gospodarczych w Polsce w latach 2003 – 2010 o ponad 80%, to w porównaniu do średniej dla państw Unii Europejskiej, jest on cały czas relatywnie niski (łączny przypis składki dla działów life i non-life wynosi w Polsce ok. 3,8% PKB oraz niecałe 360 euro, co oznacza wartości ponad dwu- i pięciokrotnie niższe niż średnia we wspólnocie);
• Do przyczyn relatywnej słabości polskiego rynku ubezpieczeniowego zalicza się niski udział w przypisie składki zbieranej przez TUW (towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych). W Polsce TUW zbierają niewiele ponad 1% łącznego przypisu składki, podczas gdy w niektórych państwach Unii Europejskiej, udział ten jest nawet kilkunastokrotnie wyższy;
• Do przyczyn znikomego udziału TUW w rynku należy zaliczyć wysokie bariery wejścia na rynek (w zasadzie takie same jak dla zakładów działających w formie spółek akcyjnych) oraz brak rozwiązań, które stosują niektóre inne państwa, stwarzające bodźce do rozwoju określonych grup ubezpieczeń;
• Jak wynika z danych historycznych dotyczących państw, w których gospodarka wolnorynkowa funkcjonuje znacznie dłużej niż w Polsce, TUW często zwiększają udział w rynku w czasie kryzysów dotykających rynek finansowy;
• Szansą dla zwiększenia udziału TUW na polskim rynku, które jednocześnie prowadzić ma do rozwoju rynku ubezpieczeń gospodarczych w Polsce, jest m.in. większe zainteresowanie jednostek samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorstw, które mogą tworzyć własne towarzystwa, obniżając wydatki związane z ochroną ubezpieczeniową. Ponadto, państwo może wprowadzić instrumenty stanowiące bodźce do rozwoju określonych grup ubezpieczeń, które są istotne zarówno z punktu widzenia społecznego, jak również, skutek zmian będzie korzystny dla finansów publicznych.