• Home
  • Kto rządzi w Europie?

Kto rządzi w Europie?

16 stycznia 2014 prof. Tomasz G. Grosse Media 2 min

Kto rządzi w Unii Europejskiej (UE)? Kanclerz Merkel, urzędnicy brukselscy, a może rynki finansowe? Trudno w krótkim artykule odpowiedzieć na to pytanie. Dlatego skupiam się jedynie na tworzeniu prawa w Europie. Kto ma największy wpływ na legislację europejską?

Dlaczego nie rządzi Komisja?

W procesie legislacyjnym w UE dużą rolę odgrywają trzy instytucje. Najpierw projekt przygotowuje Komisja Europejska i występuje z inicjatywą regulacyjną. Później decyduje Rada i Parlament Europejski. Z dalszych rozważań wyłączam jednak Komisję. Należałoby uznać, że ze względu na prawo inicjatywy rola tej instytucji jest stosunkowo duża. Jednak specjaliści wskazują[ref]S. Bailer (2013): An Agent Dependent on the EU Member States? The Determinants of the European Commission’s Legislative Success in the European Union, Journal of European Integration, published online: 30 Jul 2013, http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/07036337.2013.809342, [dostęp: 27.12.2013].[/ref], że Komisja pozostaje pod silnym wpływem innych aktorów, zwłaszcza wiodących państw członkowskich[ref]D. Panke (2012): Lobbying Institutional Key Players: How States Seek to Influence the European Commission, the Council Presidency and the European Parliament, Journal of Common Market Studies, vol. 50, nr 1, s. 129-150.  [/ref] lub stanowiska Parlamentu Europejskiego. Jej znaczenie polega na umiejętności wygrywania sporów między tymi aktorami, ale sama nie ma odpowiedniego mandatu politycznego (legitymacji) dla skutecznego forsowania własnego stanowiska[ref]A. Rusmussen (2011): Early conclusion in bicameral bargaining: evidence from the codecision procedure of the European Union, European Union Politics, vol. 12, nr 1, s. 41-64. [/ref]. Inni wskazują[ref]Ch. Crombez (1997): The Co-Decision in the European Union, Legislative Studies Quarterly, vol. 22, nr 1, s. 97-119.[/ref] na znaczące osłabienie roli Komisji w wyniku wprowadzenia procedury kodecyzji (w 1992 roku). Przede wszystkim dlatego, że uniemożliwiono wycofanie projektu własnej inicjatywy ustawodawczej przez Komisję w sytuacji, kiedy nie akceptuje ona zmian wprowadzonych w trakcie negocjacji między Radą a Parlamentem Europejskim. Dochodzą do wniosku (w oparciu o badania statystyczne)[ref]R. Costello, R. Thomson (2013): The distribution of Power among EU institutions: who wins under codecision and why? Journal of European Public Policy, vol. 20, nr 7, s. 1025-1039.[/ref], że w ramach kodecyzji wpływ Komisji na legislację europejską jest minimalny, tj. bliski zerowego. Z tych wszystkich względów w dalszej analizie skupiam się na rozgrywce politycznej prowadzonej w Radzie i Parlamencie.

Kto rządzi w Radzie?

Należy podkreślić, że wiodące znaczenie mają tu interesy narodowe. Decyzje opierają się na rywalizacji między tymi interesami i negocjacjach prowadzących do przetargu politycznego. Polega on na swoistej wymianie korzyści między poszczególnymi państwami, na przykład w formie przyjmowania rozwiązań pakietowych lub umawiania się odnośnie wzajemnego poparcia w kolejnych projektach regulacji[ref]J. Golub (2012): Cheap dates and the delusion of gratification: are votes sold or traded in the EU Council of Ministers? Journal of European Public Policy, vol. 19, nr 2, s. 141-160. [/ref].

Źródło: Nowa Politologia. Czytaj dalej…