Trwają właśnie zaawansowane prace legislacyjne nad nowelizacją tzw. podatku cukrowego. Projekt przygotowany przez Ministerstwo Finansów pod kierownictwem ministra Andrzeja Domańskiego budzi duże kontrowersje – zarówno wśród ekspertów zdrowia publicznego, jak i ekonomistów. W opinii wielu, to próba „łatania dziury budżetowej cukrem”. Rząd zapowiada, że zmiany mają wejść w życie z końcem 2025 lub początkiem 2026 roku. Tym razem jednak gra toczy się o coś więcej niż wpływy do budżetu – o bezpieczeństwo zdrowotne Polaków.

Instytut Sobieskiego przygotował raport „Cukier – nałóg Polaków”, którego autorami są:
🔹 dr n. med. Joanna Michałowska
🔹 dr n. o zdr. Matylda Kręgielska-Narożna
🔹 prof. dr hab. med. Paweł Bogdański, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
🔹 Jadwiga Emilewicz

Autorzy zwracają uwagę, że skuteczna polityka prozdrowotna wymaga spójności między systemem podatkowym a celami zdrowia publicznego – a dziś tej spójności brakuje.

„Przeciętny Polak spożywa rocznie ponad 45 kg cukru. To aż 125 g dziennie – niemal pięć razy więcej niż zaleca WHO. Skutkiem są krótsze życie, gorsza jakość życia i rosnące koszty dla systemu ochrony zdrowia i gospodarki” – podkreślają autorzy raportu.

• Woda butelkowana, najzdrowszy wybór, objęta jest stawką VAT 23%,
• Słodzone napoje z dodatkiem 20% soku – nawet jeśli zawierają dużo cukru – korzystają z preferencji VAT 5%,
• Luki w przepisach opłaty cukrowej pozwalają części producentów omijać jej zasady.

Dziś system podatkowy premiuje produkty z cukrem, a karze podatkowo wodę:

• Woda butelkowana, najzdrowszy wybór, objęta jest stawką VAT 23%,
• Słodzone napoje z dodatkiem 20% soku – nawet jeśli zawierają dużo cukru – korzystają z preferencji VAT 5%,
• Luki w przepisach opłaty cukrowej pozwalają części producentów omijać jej zasady.